Με τις τελευταίες εξελίξεις στην χώρα μας λόγω κρίσης, το μόνο σίγουρο είναι ότι σε λίγο καιρό πιο εύκολα θα βρίσκεις εξωγήινο παρά δουλειά (εκτός από γκαρσόνι ή ντελίβερι εννοείται).
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια, η χώρα μεταμορφώνεται σε μια απέραντη φτωχογειτονιά. Ο κόσμος στενάζει για να τα βγάλει πέρα, αλλά δυστυχώς τον πόνο του διπλανού κανείς δεν τον ακούει. Αισθάνομαι τυχερός που μεγάλωσα σε γειτονιά με "χαμόσπιτα", όπου ο ένας γείτονας με τον άλλο ήμασταν δεμένοι και όλοι βοήθαγαν τον άλλο όταν είχε κάποια ανάγκη. Πλέον κάτι τέτοιο είναι σπάνιο, μπορείς να το συναντήσεις ίσως σε τίποτα χωριά.
Αν και προσωπικά θεωρώ σαν λύση την επιστροφή πολλών νέων στα χωριά, όπου εκεί θα μπορούν να κάνουν κάτι με την γη ή τα ζώα, θα πρέπει να πω σε αυτό το σημείο ότι δουλειές υπάρχουν και μάλιστα πολλές, ακόμη και σήμερα. Αν έχεις όρεξη για δουλειά, μπορείς να βρεις κάτι να κάνεις. Οι περισσότεροι μετανάστες εργάζονται και σπάνια μένουν χωρίς δουλειά και το γνωρίζω καλά. Αλλά αυτήν η μανία να μην θέλουμε να μάθουμε το παραμικρό πέραν από ένα πράγμα μόνο (ίσως αυτό που σπούδασε κάποιος), κάνει την εύρεση εργασίας ακόμη πιο δύσκολη.
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, πολλές θέσεις έχουν πιαστεί από τους αλλοδαπούς (και θα πιαστούν στο μέλλον ακόμη περισσότερες), είτε γιατί ο εργοδότης αδυνατούσε να βρει κάποιον ντόπιο διαθέσιμο για να την αναλάβει, είτε γιατί θεωρεί πλέον ότι ο Έλληνας δεν κάνει για χειρωνακτικές εργασίες [5, 6].
Εδώ θα πρέπει να σταθούμε και να πούμε ότι στο εξωτερικό, μπορεί να ακούς για "βαρβάτους" μισθούς, αλλά μόνον βαρβάτοι δεν είναι. Μην σε μαγεύει το ποσό που ακούς, αφού θα πρέπει να σκεφτείς και το ποσό που πρέπει να δίνεις για την διαμονή σου εκεί και να ξέρεις, αν δεν έχεις πάει έξω, ότι τα ενοίκια εκεί είναι πανάκριβα. Άσε δε που μπορεί να σου τάζουν καλούς μισθούς, αλλά να παίρνεις τα μισά από αυτά, όπως έγινε πρόσφατα στην Τσεχία [7].
Να ξέρεις ότι σπάνια μένουν χρήματα στο τέλος του μήνα σε πολλούς... πρωτοετείς στο εξωτερικό και αναγκάζονται να συγκατοικούν ή να νοικιάζουν σε κωμοπόλεις κοντά στις πρωτεύουσες που έχουν την δουλειά τους (και να πηγαίνουν εκεί με ΜΜΜ), ώστε να βγαίνουν τα έξοδα τους.
Και θα πρέπει να γνωρίζετε ότι λόγο υπερβολικής μετανάστευσης στις Ευρωπαϊκές χώρες, πλέον τα μεροκάματα μειώνονται. Μπορεί να ακούς πχ ότι στην Γερμανία υπόσχονται αυξήσεις μισθών [8], αλλά στην πραγματικότητα δεν ισχύει [9].
Πιστεύεις για παράδειγμα, ότι αν παίρνεις τον κατώτατο μισθό στην Γερμανία που είναι τα 1400€ [10], θα ζεις; Βάλε επίσης και τα ενοίκια που παίζουν στην Γερμανία [11] και ύστερα σκέψου αν με αυτά τα χρήματα θα ζεις ή θα πρέπει να τρως μόνον μπισκότα (σκέτα, χωρίς ρόφημα για να τα βουτάς) για να τα βγάλεις πέρα. Οι ξένοι που αντέχουν, αντέχουν επειδή είναι μαθημένοι στις κακουχίες και στην φτώχεια.
Επίσης, πολλοί εργοδότες -άρχισαν να- κάνουν συμβάσεις για λίγους μήνες, τις οποίες είτε ανανεώνουν αν σε χρειάζονται παραπάνω, είτε σου δίνουν τα παπούτσια στο χέρι και παίρνουν τον επόμενο πιο φτηνό αλλοδαπό [12]. Ούτε και εκεί δεν μπορείς να είσαι σίγουρος.
Αυτό που παρατηρώ τα τελευταία χρόνια, είναι ότι πλησιάζει μια μεγάλη οικονομική κρίση, μεγαλύτερη από αυτήν του 2008. Οι μισθοί μειώνονται σε όλη σχεδόν την Ε.Ε. [13, 14], το κόστος διαβίωσης ανεβαίνει συνεχώς, ενώ στο παιχνίδι έρχεται να μπει και η αυτοματοποιημένη εργασία.
Πρώτη -ίσως- η Amazon σκέφτηκε το σουπερμάρκετ χωρίς ταμείο, με αυτόματη χρέωση μέσω κινητού (και άρα χωρίς υπαλλήλους, εκτός από αυτούς που θα τοποθετούν τα προϊόντα στα ράφια) [15], ενώ η αντικατάσταση θέσεων εργασίας από ρομπότ θα είναι πολύ συχνή στο προσεχές μέλλον [16].
Η εργασιακή κρίσης θα είναι χειρότερη κρίση που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα στα χρόνια που έρχονται. Όσο βελτιώνεται η τεχνητή νοημοσύνη (και άρα η αυτοματοποίηση στην παραγωγή), θα αποδεκατίσει αρκετές θέσεις εργασίας στην παραδοσιακή βιομηχανία. Και άσε τους "ειδικούς" του διαδικτύου να σου λένε ότι είναι το μέλλον και είσαι τεχνοφοβικός, γιατί θα ανοίξουν νέα επαγγέλματα και μπλα-μπλα. Ναι, πήγαινε μάθε τον κυρ Μήτσο, που μια ζωή δούλευε εργάτης, να διορθώνει τα ρομπότ ή να τα προγραμματίζει.
Επίσης, οι πωλήσεις πολλών δημοσίων υπηρεσιών σε ιδιώτες, μειώνουν τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων στους απολύτως απαραίτητους και φθηνούς (οι οποίοι θα πρέπει να ψάξουν για νέα δουλειά, μειώνοντας ακόμη περισσότερο τις διαθέσιμες θέσεις), ενώ οι ανάληψη των διαφόρων -δημοσίων- εργασιών από ιδιωτικά συνεργεία, θα έχει ως αποτέλεσμα τη μαζική απώλεια θέσεων εργασίας ή την αντικατάσταση σε ορισμένες από αυτές με πολύ φθηνότερες, ορισμένου χρόνου, εποχιακές ή/και μερικής απασχόλησης.
Επίσης να μην ξεχνάμε ότι στις περισσότερες χειρωνακτικές εργασίες (το σύνολο των μεροκάματων δηλαδή), προτεραιότητα θα έχουν οι μετανάστες κυρίως από την Μέση Ανατολή και με μια απλή πράσινη κάρτα θα είναι αρκετή για να διαλέξουν αυτόν που κοστίζει σαφώς και λιγότερα, από τον Ευρωπαίο. Το έχω αναφέρει και άλλες φορές το θέμα αυτό και μάλιστα θα πρέπει να γνωρίζεις, ότι άσχετα με το τι θέλουν να περάσουν στον λαό αυτοί που το παίζουν φιλεύσπλαχνοι και πληρώνουν τρολ για να μας κάνουν πλύση εγκεφάλου [17], οι μετανάστες είναι πολύ καλή μπίζνα για να βγαίνουν τίποτα "εξτραδάκια", άλλωστε ο πρώην δήμαρχος Μεσολογγίου που καταδικάστηκε για διακίνηση μεταναστών, μπορεί να το επιβεβαιώσει [18], όπως και το σκάνδαλο στην υπηρεσία Μετανάστευσης της Γερμανίας, που χορηγούσε μαζικά άσυλο σε χιλιάδες Ιρακινούς και Αφγανούς μετανάστες [19].
Μπορεί να σας τα λέω κάπως "ωμά", αλλά θα πρέπει να γνωρίζετε ότι τα πράγματα έξω δεν είναι τόσο ρόδινα όσο μπορεί να πιστεύετε κάποιοι. Επειδή ταξιδεύω όσο πιο συχνά μπορώ στο εξωτερικό, συναντώ ανθρώπους και συζητώ μαζί τους (Έλληνες κυρίως), ενώ έχω και συγγενείς αλλά και φίλους που βρίσκονται στο εξωτερικό και έτσι έχω μια κάποια εικόνα.
Και μερικές συμβουλές μου, για να κλείσω το θέμα. Οι παρακάτω είναι συμβουλές γενικές, δεν σημαίνει ότι όπου και να πας θα ισχύει ότι αναφέρω.
Πρώτον, όπως είπα και παραπάνω, δουλειά μπορείς να βρεις στην Ελλάδα. Αν αποφάσισες ότι πρέπει να φύγεις οπωσδήποτε στο εξωτερικό, επειδή δεν βρίσκεις δουλειά, πολύ πιθανόν να κοιτάς σε λάθος σημείο. Καλό είναι να εξαντλήσεις κάθε πιθανότητα προτού κοιτάξεις για έξω, γιατί όπως σου είπα δεν είναι όλα ρόδινα όπως μπορεί να φαντάζεσαι (εκτός αν είσαι πχ γιατρός ή κάνεις κάτι άλλο αντίστοιχου επιπέδου).
Μπορείς για παράδειγμα να ασχοληθείς διαδικτυακά με κάτι. Και όχι, με το διαδικτυακό δεν εννοώ το bitcoin και τα άλλα κρυπτό-νομίσματα, γιατί αυτά χρήμα δίνουν μόνον στις κινέζικες mining farms, όχι στον απλό χρήστη που έδωσε 1.000€ για να πάρει 2 κάρτες στο PC του και νομίζει ότι θα κάθεται και θα κονομάει, χωρίς να υπολογίζει την ΔΕΗ (γι'αυτό και οι wannabe miners πουλάνε την πραμάτεια τους σιγά σιγά). Μπορείς να κάνεις κάτι με το mining, αν το έχεις σε ένα ηλιακό σύστημα, ώστε να μην είσαι καθόλου συνδεμένος με την ΔΕΗ, αλλά πλέον δύσκολα.
Αν αποφάσισες όμως να φύγεις, να ξέρεις ότι θα πρέπει να έχεις κάποια χρήματα μαζί σου, τουλάχιστον για να βγάλεις τους πρώτους 1-2 μήνες. Κάποιοι Έλληνες έφυγαν για έξω ίσα ίσα βγάζοντας το εισιτήριο τους και δεν είχαν χρήματα να επιστρέψουν, όταν είδαν ότι πρόκειται για φούσκα (ή όταν είδαν ότι οι ξένοι δεν χαρίζουν κάστανο, δεν είναι πχ ο Έλληνας εργοδότης που θα σου πει "κάτσε 5 λεπτά κάνε το τσιγάρο σου").
Αποφάσισε την χώρα που θέλεις να πας και προσπάθησε να μάθεις την γλώσσα τους. Συνήθως δεν δίνουν εύκολα εργασία αν δεν γνωρίζεις την γλώσσα καλά (πχ Ισπανία, Γερμανία), εκτός αν είναι κάποια μεγάλη εταιρία που θέλει να ξέρεις Αγγλικά.
Μπορεί για παράδειγμα εσύ να μιλάς άριστα τα Αγγλικά, αλλά κάποιους εργοδότες τους ενδιαφέρει να ξέρεις την γλώσσα τους, εκτός αν πας σε κάποιο συνεργείο που έχει και Έλληνες. Κάθε χώρα έχει δωρεάν σχολεία που μπορείς να πας και να μάθεις την γλώσσα τους, αλλά υπολόγισε ότι θα σου πάρει λίγο καιρό αυτό. Και όπου καιρός σημαίνει χρήμα που πρέπει να διαθέτεις. Αν δεν ξέρεις την γλώσσα, τότε πολύ απλά δεν διαφέρεις από τον Αφρικανό ή τον Πακιστανό (αν και αυτοί έχουν άσυλο, επειδή είναι "πρόσφυγες"), που σημαίνει ότι θα δυσκολευτείς περισσότερο να βρεις κάποια θέση.
Τέλος, απέφυγε όσο μπορείς να πας να εργαστείς σε Έλληνα στο εξωτερικό. Την πονηριά του ο Έλληνας δεν την αφήνει ούτε στο εξωτερικό και να ξέρεις ότι το πρώτο που θα σκεφτεί είναι πως θα σε κλέψει, δηλαδή να σου πληρώνει λιγότερα από όσα πρέπει να παίρνεις. Συνήθως έχουν εστιατόρια οι Έλληνες του εξωτερικού και να ξέρεις ότι παίζει πολύ απάτη εκεί πέρα, καλύτερα να την έχεις σαν τελευταία σου επιλογή.